Ülkemizde ilk COVID-19 vakasının tespit edildiği 11 Mart 2020’den bugüne, ülkemiz emekçileri salgınla mücadele ederken, iktidarın sermayeyi koruyan neoliberal politikaları emekçiler için yaşamı her geçen gün daha da zorlu kılıyor. Pandeminin sona erdirilmesi için tüm ülke halklarının yaygın olarak aşılanması gerekirken aşının bir meta olarak değerlendirilerek patentlenmesinin tüm insanlığın sağlığını tehlikeye attığı görülüyor. Bunlarla birlikte özellikle ülkemizde emekçiler salgın koşullarında çalışmak zorunda bırakılıyor, hayatlarını kaybediyor.
Hal böyleyken, birçok uzman tarafından önerilen, faydası gözle görülür biçimde tespit edilmiş bir salgınla mücadele yöntemi olarak tam kapanma üzerinde duracağız. Tam kapanmayı esasen zorunlu olmayan üretimlerin dışında bütün meslek kollarının çalışmasının durdurulması, ekonominin ve kamusal yaşamın salgınla kesin mücadele amacıyla düzenlenmesine dayalı dönemsel bir karantina olarak özetlemek mümkün.
Türkiye’de neredeyse bir yıldır süren salgın nedeniyle doğruluğu tartışmalı olan resmi açıklamalara göre bile binlerce emekçi ve sağlık çalışanı hayatını kaybetti. İktidar ise sermaye sınıfını kurtarıp salgının ekonomik faturasını emekçilere ödetmek için tüm uzmanlar tarafından verimliliği onaylanan tam kapanmayı uygulamaktan kaçtı. Tedarik zinciri, kurye, kargo ve sağlık emekçilerinin iş yükü çok fazla artarken diğer sektörlerdeki emekçiler ise yaygın biçimde işlerinden oldu ya da ücretsiz izine çıkarıldı. Çok sayıda işçi işe gidiş-gelişte ve iş yerinde sosyal mesafe kuralına uyulmadan çalışmaya zorlanırken uzaktan çalışma düzenindeki işletmelerde ise çalışanların üzerindeki iş yükü ve psikolojik baskı giderek artırıldı.
Oysa bilim insanlarının önerdiği tam kapanma uygulanıp üretimin durduğu sektörlerde emekçilere geçinmeleri için yeterli miktarda destek sağlansaydı pandeminin bilançosu bu kadar ağır olmayabilirdi. Bu nedenle tam kapanma uygulayarak salgın yönetiminde Batılı ülkelerin dahi kabul etmek zorunda kaldığı bir başarı gösteren Çin ve Vietnam’ı mercek altına almak istedik.
11 Milyonluk Vuhan’da Tam Kapanma Nasıl Sonuç Verdi?
Sosyal medyadaki bilgi kirliliğiyle de birlikte korkutucu biçimde lanse edilen Çin’in Vuhan kentinde salgının henüz başladığı Ocak ayından Haziran ayına kadar tam kapanma uygulandı. Çin hükümeti 11 milyon nüfuslu Vuhan’da 23 Ocak’tan itibaren sıkı bir karantina uygulayarak maske kullanmayı ve sosyal mesafeyi zorunlu hale getirdi.1Wuhan lockdown: A year of China’s fight against the Covid pandemic, BBC World, https://www.bbc.com/news/world-asia-china-55628488
Tam kapanma kararıyla birlikte yiyecek ve ilaç sektörü dışındaki tüm işletmeler kapatıldı. Özel araçların izinsiz şehre girişi engellendi, toplu taşımaya sınır getirildi. İhtiyaçları karşılamak üzere iki günde bir aile üyesiyle sınırlı alışveriş izni verildi. Ek olarak sıkı filyasyon tedbirleri uygulandı, temaslı ve hastalığı tespit edilmiş kişilerin dışarıya çıkmaması sağlandı. Önlemlerin ardından salgının seyrine bakıldığında vakalarda herhangi ikinci dalga artışı yaşanmadı.
Salgın daha bir yılını doldurmadan salgının merkez üssü Vuhan’da hayatın normale döndüğü gözlemleniyor.
Pandemi Vietnam’ı Teğet Geçti
Salgın yönetiminde tam kapanma uygulayarak başarılı olan bir diğer ülke ise Vietnam. Pandeminin merkez üssü olan Çin’e komşu olan ve nüfusu 100 milyona yaklaşan Vietnam bu özellikleri nedeniyle tehlikenin en yüksek olduğu ülkelerden biri olduğu halde gerekli önlemleri alarak salgını hafif atlatmayı başardı.
Vietnam’da ilk vaka, Hà Nội kentinde Çin’den gelen bir kişinin pozitif çıktığı 23 Ocak 2020’de tespit edilmiş oldu. Bu tarihten itibaren şehirde sıkı bir tam kapanma uygulandı. Salgın yönetiminde başarılı olduğu görülen Vietnam’da ilk vaka tespitini takip eden bir yıl içinde sadece 35‘i ölümcül olan toplam bin 548 vaka görülürken bunlardan bin 411’i iyileşti. Nisan 2020’den itibaren yüksek riskli bölgeler dışında karantina kaldırılarak hastaneler açılmaya başlandı. Yaz aylarından itibaren farklı kentlerde az sayıda vaka ortaya çıkınca karantina uygulanırken Eylül ayında kısıtlamalar yeniden gevşetildi. Vietnam’da ilk aşı 17 Aralık 2020’de uygulandı.2Looking back on one year fighting COVID-19 in Việt Nam, VietnamNews, https://vietnamnews.vn/society/860339/looking-back-on-one-year-fighting-covid-19-in-viet-nam.html
Birçok uzmanın başarılı bulduğu Vietnam’ın daha ülkede ilk vaka tespit edilmeden salgın için hazırlanmaya başladığı belirtiliyor. Ulusal Hijyen ve Epidemiyoloji Enstitüsü Enfeksiyon Kontrol Bölümü Başkan Yardımcısı Fam Kuang Tai, “Sadece DSÖ’den kılavuz beklemedik. Dışarıdan ve içeriden (ülke) topladığımız verileri erken harekete geçmeye karar vermek için kullandık” dedi. İlk vaka tespitinin ardından uçak seyahatlerine sınırlama getirildi ve vize başvuruları askıya alındı. Testi pozitif çıkanlardan 14 gün içinde görüştüğü kişilerin listesi istenerek sağlık görevlileri toplamda 100 bin kişinin izini sürdü.3How Vietnam managed to keep its coronavirus death toll at zero, CNN, https://edition.cnn.com/2020/05/29/asia/coronavirus-vietnam-intl-hnk/index.html
Sıkı filyasyonla birlikte salgının ilk dönemini 3 haftalık tam kapanmayla atlatan Vietnam’da günlük vaka sayıları çift hanelerde seyrini sürdürüyor.4Daily New Cases in Vietnam, Worldometers, https://www.worldometers.info/coronavirus/country/viet-nam/
Çin ve Vietnam Nasıl Başardı?
Çin ve Vietnam hakkında kara propagandaya dayalı yayın yapan Batılı medya tekelleri bile bu iki ülkenin salgın yönetimindeki başarısını kabul ediyor. Bu ülkelerdeki tam kapanma uygulaması “özgürlük ihlali” şeklinde yorumlanarak eleştirilse de Türkiye dahil tam kapanmaya gitmeyen ülkelerde yaşanan durum, konunun özgürlük değil sermaye sınıfının çıkarı olduğunu gösteriyor.
Çin ve Vietnam’ın salgın yönetimindeki başarısını kerhen kabul eden emperyalist propaganda makinası, bu başarının kaynağı hakkında sessiz kalıyor. Bugün devlet kapitalizminin hakim olduğu bu iki ülke sosyalist bir geçmişe sahip ve sosyalist dönemden kalma kamucu kazanımlar önemli ölçüde korunuyor. Salgın yönetiminde patronların gündelik çıkarları yerine bilimin ışığında karar verebilmelerini de bu kazanımlara borçlular.
Sosyalizm insanlığı kurtarmaya devam ediyor.
Devrim Hareketi’nin başlatmış olduğu “Sağlıklı Bir Türkiye İçin” kampanyasının imza metnine bağlantıdan ulaşabilir, imza vererek kampanyaya destek olabilirsiniz: https://devri.me/imzaver
Notlar:
[1] Wuhan lockdown: A year of China’s fight against the Covid pandemic, BBC World, https://www.bbc.com/news/world-asia-china-55628488
[2] Looking back on one year fighting COVID-19 in Việt Nam, VietnamNews, https://vietnamnews.vn/society/860339/looking-back-on-one-year-fighting-covid-19-in-viet-nam.html
[3] How Vietnam managed to keep its coronavirus death toll at zero, CNN, https://edition.cnn.com/2020/05/29/asia/coronavirus-vietnam-intl-hnk/index.html
[4] Daily New Cases in Vietnam, Worldometers, https://www.worldometers.info/coronavirus/country/viet-nam/
