Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı 2021 Yılı Genel Faaliyet Raporu’na göre 2021 yılında bakanlıklardan ismini açıklamadığı dernek ve vakıflara milyonlar aktarılmıştı.1https://www.birgun.net/haber/iktidari-ekonomik-kriz-de-durduramadi-ismini-gizleyip-kasasini-sisirdiler-394074 Rapora göre geçen yıl, Kültür ve Turizm Bakanlığı, dernek ve vakıflara 292 milyon 311 bin TL, Sağlık Bakanlığı 170 milyon 138 bin TL, Gençlik ve Spor Bakanlığı 136 milyon 760 bin TL, Diyanet 95 milyon 578 bin TL, İçişleri Bakanlığı 42 milyon TL, Milli Eğitim Bakanlığı 7 milyon 491 bin TL, Dışişleri Bakanlığı ise 7 milyon 106 bin TL aktardı. Milli Savunma Bakanlığı 824 bin TL, TBMM 400 bin TL, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 167 bin TL, Adalet Bakanlığı ise 21 bin TL’yi dernek ve vakıflara “yardım” olarak yönlendirmiş.
2020 yılında aktarılan 1 milyar 97 milyon 513 bin TL’yle birlikte, vakıf ve derneklere son iki yılda aktarılan tutar, 1 milyar 962 milyon 513 bin TL’ye ulaşmış oluyor.
Aktarılan tutarın bu yıl nereye varacağı henüz bilinmiyor. Ancak geçtiğimiz günlerde Diyanet İşleri Başkanlığı’nın 2022 yılının Ocak-Haziran dönemine ait yayınlanan verileri gösterge niteliğinde.2https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/diyanet-islerini-kendi-raporlari-yalandi-yolluk-gideri-yuzde-117-artti-1968629 2021 yılının ilk yarısında “Kar Amacı Gütmeyen Kuruluşlar” olarak kayıt altına aldığı vakıf ve derneklere 2 milyon lira aktaran Diyanet, yılın ilk 6 ayında bu miktarı yaklaşık 19 katına, 38 milyon 617 bin liraya ulaştırdı. Yılın ilk 6 ayında yaptığı tam 9 milyar 897 milyon lira harcamanın ne kadarının dolaylı bir biçimde vakıf ve derneklere aktarıldığı ise bilinmiyor.
Bu verileri aklımızda tutalım ve devam edelim:
Bugün dört kişilik bir ailenin temel ihtiyaçlarını karşılayabilmesi için gereken tutar, yani açlık sınırı, 6 bin 840 lira. Gıda harcaması ile giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam ederi, yani yoksulluk sınırı ise 22 bin 279 TL.3https://www.bloomberght.com/turk-is-aclik-siniri-yeni-asgari-ucreti-asti-2311926
Yoksulların gelirlerinin neredeyse dörtte üçünü gıda, ulaşım, elektrik, doğalgaz ve su faturalarına harcamak zorunda kaldığı ülkemizde, birçok insan temel besin ürünlerine ulaşamıyor. Yurttaşlar kronik ve gizli açlık yaşıyor.
Bir yanda insanca yaşamaktan uzak kalan halk, bir yanda da vakıflara aktarılan milyon, milyar liralar… Yapılan “yardım”lara ilişkin veriler net olsa da bu paralaran kimlere aktarıldığı açıklanmıyor. Öte yandan, vakıf adı altında faaliyet yürüten tarikatlar ve iktidar yanlısı dernekler bu ilişkiyi saklamaya çalışmıyorlar.
***
Her geçen gün KYK yurt sayıları azaltıldığı, özel yurt sayılarının arttığı Türkiye’de KYK yurtlarının kapasiteleri de azaltılırken Ensar Vakfı “Yurtlarımızda her yıl ihtiyaç sahibi 500 öğrenciyi ücretsiz misafir ediyoruz” diyerek barınma sorunu yaşayan gençlere sesleniyor. Hatta Karaman’da yaşları 8 ile 10 arasında değişen 45 çocuğun cinsel istismara uğradığı yurdun bağlantılı olduğu bu vakıf, “Yeni yurdumuzun adı belli oldu” açıklamalarıyla Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın adını Ensar Vakfı Rize Şubesi’ne bağlı 6. yükseköğrenim yurduna verdiğini duyurdu.4http://www.ensarvakfirize.com/haber-Yeni-Yurdumuzun-Adi-Belli-OlduYurdun sponsoru ise Gençlik ve Spor Bakanlığı.
Erdoğan’ın “Yanınızdayım çünkü oğlum, sizin aranızda, sizden biri” diyerek destek verdiği ÖNDER İmam Hatipliler Derneği tarafından 18’incisi düzenlenen İmam Hatipliler Kurultayı’nda konuşan Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Ali Erbaş, “Dünyamız savaşlar salgınlar yoksulluk terör ümitsizlik gibi devasa sorunların kuşatması altında tarihin en zor dönemlerini yaşıyor. İslam dünyasının bu hali bizi umutsuzluğa sevk etmeyecek. Sürekli tefekkür ve tezekkür ederek çözüm yolları bulmamız lazım” diyordu.5https://www.sabah.com.tr/gundem/2021/09/05/diyanet-isleri-baskani-ali-erbas-tefekkur-ve-tezekkurden-vazgecmeyelim ÖNDER, aynı zamanda devletin kendisine ücretsiz yurt tahsis etmesi ile biliniyor.6https://www.odatv4.com/makale/odatv-tek-tek-arastirdi-feto-den-bosalan-yurtlara-iktidarin-dernegi-coktu-219088
TÜGVA’nın Diyanet Vakfı’nın paralarıyla düzenlediği “Gençlik ve İrade Eğitimi” konulu konferansta Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu Üyesi Prof. Dr. Halis Aydemir, “Cenab-ı Allah kullarının çok olmasını değil şükretmesini bilenlerin kendi iradeleri ile ona yönelmelerini istedi” diyerek gençlere mevcut iktidara şükretmeleri için çağrıda bulunuyordu.7https://www.diyanethaber.com.tr/tekirdag-muftulugu/genclik-ve-irade-egitimi-konulu-konferans-duzenlendi-h21037.html
Devlet erkanının cenazesine tam takım katıldığı Mahmut Ustaosmanoğlu’nun lideri olduğu Nakşibendi tarikatına bağlı İsmailağa cemaatinin fıkıhçısı Ahmed Polat, “Yoksulluk ve Bereketsizlik” başlıklı konuşmasında “Rabbimiz nimete şükretme durumunda artırmayı, nimetlerine nankörlük edilmesi durumunda ise benim azabım şiddetlidir diyerek o nimetin elimizden gidecek olduğunu söylüyor. Fakirliğin, yoksulluğun genel nedeni bizlerin günahlarıdır” diyerek yoksulaşmaya karşı ses etmeyin telkininde bulunuyor, iktidarın kendi cemaatlerine verdiği katkının karşılığını veriyordu.8https://www.cumhuriyet.com.tr/siyaset/ismailaganin-fikihcisi-ahmed-polat-fakirligin-yoksullugun-genel-nedeni-gunahlarimizdir-1969247
Gerici odaklara verilen destek bakanlıklar ve Diyanet ile sınırlı da değil. İktidarın eski ortağı Gülen Cemaati’ne ait olan ve FETÖ soruşturması ile el konulan, yani kamunun kontrolünde olan Erciyes Anadolu Holding şirketinin CEO’su Alpaslan Baki Ertekin, AKP ve gerici vakıflar güdümlü TÜGVA, TÜRGEV ve İlim Yayma Cemiyeti‘ne para verdiklerini “Evet, TÜRGEV’e para veriyor muyuz? Tabi ki veriyoruz. TÜGVA’ya para veriyor muyuz? Tabi veriyoruz. TÜGVA’ya vereceğim, TÜRGEV’e vereceğim, İlim Yayma’ya vereceğim” sözleriyle itiraf edebiliyordu.9https://www.cumhuriyet.com.tr/siyaset/kayyumdan-tugva-ve-turgev-itirafi-tabi-ki-para-veriyoruz-1949710 İlim Yayma Cemiyeti ise akıtılan kaynağın karşılığını festival yasaklatarak fazlası ile veriyordu.
Halk, ekmeğe muhtaç hale gelirken, kamu kaynakları ile bir parazit gibi beslenen tarikat ve cemaatlerden seferberlik ilan edilmiş gibi ‘sabredin’ çağrısı geliyor, bir yandan da bu çağrıyı yapan tarikatların ‘manevi değerleri’ gözetiliyor ve bu ilişki de saklanmıyordu. Peki tesadüf mü? Tabii ki değil.
***
Ülkemiz yoksullukla boğuşuyor. Yoksullukla mücadele etmekle görevli olan iktidar ise krizi fırsata çevirmeye, gerici ağları büyütmeye çalışıyor. Çıkış yolu arayan halka karşı tarikatlar göreve çağırılıyor, karşı çıkmamak, mücadele etmemek, eldeki ile yetinmek “telkin” ediliyor.
Bu telkinlere uymayanlar, sömürü-yoksulluk-gericilik çemberine karşı mücadele edenler ise tehdit olarak sunuluyor.
Yakın zamanda valiliklere gönderilen “Güvenlik ve Barınma Tedbirleri Genelgesi” anlatmak istediğimizin en somut örneği. Gençlik ve Spor Bakanı Mehmet Muharrem Kasapoğlu ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu başkanlığında 81 İl Valisi ve Gençlik ve Spor İl Müdürleri ile yapılan toplantıda alınan karara göre “barınma ve maddi imkân sağlama adı altında öğrencilerle temasa geçmeye çalışan illegal yapılanmaların stant açma/broşür dağıtma vb. faaliyetlerine müsaade edilmeyecek.”10https://www.icisleri.gov.tr/81-il-valiligine-universitelerde-guvenlik-ve-barinma-tedbirleri-genelgesi-gonderildi
Öğrencilerle temasa geçebilecek olanlar ise “sivil toplum kuruluşları” olacak. Yani “maddi durumu yetersiz olan öğrencilere kamu kurumları, sivil toplum kuruluşları vasıtasıyla burs ve konaklama konularında yardımcı olunacak”.
AKP’nin kimleri ‘sivil toplum kuruluşları’, kimleri ise ‘illegal yapılar’ olarak değerlendirdiği sır değil. Laiklik ve aydınlanma için verilen mücadelenin emek mücadelesi ile olan kopmaz bağı da…
Notlar:
[3] https://www.bloomberght.com/turk-is-aclik-siniri-yeni-asgari-ucreti-asti-2311926
[4] http://www.ensarvakfirize.com/haber-Yeni-Yurdumuzun-Adi-Belli-Oldu
